Kowboje i rodeo pojawiły się w Meksyku wraz z konkwistą. Rytuały charros, przywiezione z hiszpańskiej Salamanki, od razu zyskały wielu fanów w obu Amerykach. W USA i Kanadzie do tej pory budzą one duże zainteresowanie, a w samym Meksyku stały się nawet sportem narodowym.
Krótko o historii: charrería ma swój początek w XVI wieku, kiedy po raz pierwszy przywieziono do Meksyku konie. Wszystko zaczęło się w hacjendach, gdzie zaczęto używać koni, a wraz z nimi lassa, do zarządzania hodowlą bydła. Jako sport, polegała najpierw na siłowaniu się z młodym bykiem. Charro (kowboj) miał złapać go za ogon, a następnie owijać ten ogon wokół nogi zwierzęcia tak długo, aż się ono przewróci. Już na początku XIX wieku w całym kraju organizowano słynne pokazy umiejętności charros, jednocześnie będące konkursami (charrreada). Rywalizowały w nich drużyny charros z sąsiednich hacjend. Z czasem ta dyscyplina rozwinęła kilka konkurencji, a nawet utworzono osobną kategorię dla kobiet. W 1933 roku charreria oficjalnie otrzymała tytuł narodowego sportu Meksyku, a charro stał się symbolem meksykańskiej narodowości.
Charreria jest bardzo stylowa i artystyczna (liczy się nie tylko obiektywny cel – np. złapanie byka lassem lub wykonanie przez konia określonej figury, ale też elegancja: punkty są dawane nawet za odpowiednie ułożenie rąk w określonym momencie). To nie tylko sport, ale też kultura i sposób na życie: włącza się w niego cała rodzina. Jedni jako jeźdźcy, inni jako trenerzy, a pozostali to muzycy, tancerze, krawcowe lub po prostu publiczność. W praktykowaniu tego sportu bardzo ważną rolę pełnią wspólne posiłki. W chwilach relaksu charros najczęściej jedzą takie dania jak el arroz a la mexicana, las carnitas, la moronga (kaszanka), la barbacoa (grilowane mięso) i el mole verde, popijając wszystko tequilą.
A co jest w tym wszystkim najpiękniejsze? To, że jest to sport dla samego sportu. Wymaga on ciągłych nakładów pieniężnych (m. in. na sprzęt, utrzymanie i transport zwierząt), a w organizowanych konkursach nie ma nagród pieniężnych! Co więcej, aktualnie w Meksyku prawo oficjalnie zabrania charros wygrywać pieniądze…
Charreada odbywa się w lienzo charro, czyli arenie, która z jednej strony otwiera się alejką. Została ona zaprojektowana specjalnie na potrzeby charrerii. Charreada zaczyna się pochodem i przedstawieniem uczestników konkursu. Następnie rozgrywanych jest 10 konkurencji, w których rywalizują drużyny z różnych hacjend: w pierwszej z nich prezentuje się wszystkie umiejętności konia – od galopu po „chód” bokiem czy „taniec” w miejscu. W następnej należy maksymalnie rozpędzić konia, a następnie ostro zahamować na jak najkrótszym odcinku. Kolejna konkurencja wymaga od trzech charros związania tylnych nóg konia, a następna zawiązania bykowi ogona wokół nogi, doprowadzając do jego upadku. Charreria to wyjątkowe umiejętności. Zresztą, zobaczcie sami:
Potem ma miejsce escaramuza, czyli damski popis: ośmioosobowe grupy kobiet przy akompaniamencie muzyki wykonują bardzo precyzyjną choreografię (najczęściej jest to tzw. wachlarz), siedząc na koniu bokiem (jest to tzw. damskie siodło: obie nogi kobiety znajdują się z lewej strony konia – hiszp. mujeriegas). W kolejnych konkurencjach okręca się lasso wokół szyi, a następnie tylnych nóg cielęcia; ujeżdża dzikiego konia; a nawet wiąże lassem zarówno przednie, jak i tylne nogi klaczy (zależnie od konkurencji – wykonuje się to z pozycji na koniu lub bez konia). Najwięcej emocji wzbudza ostatnia konkurencja paso de la muerte: charro jedzie na koniu bez siodła, a jego zadaniem jest wskoczenie na prowadzonego obok dzikiego konia i oswojenie go.
W Guadalajarze co niedzielę można się wybrać na charreadę. Jednak pomimo tego, że Guadalajara jest sercem mariachi i meksykańskich tradycji, to nie tam się wszystko zaczęło. Kolebką charrerii jest Apan w stanie Hidalgo: kiedy przejeżdżał tamtędy Hernán Cortés, ze stada uciekła mu krowa. Wówczas jeden z wieśniaków złapał ją posługując się lassem i przyprowadził do reszty trzody.
Tak naprawdę to muzyka mariachi i charreria przenikają się. Podczas każdej charready oprawę muzyczną wykonują na żywo mariachi. Są oni ubrani podobnie do jeźdźców, jednak ich ubrania mają żywsze kolory oraz znacznie bogatsze zdobienia (co widać na pierwszy rzut oka porównując ich kapelusze – sombrera).
Co więcej, kiedy w połowie XIX wieku USA podbiło meksykańskie ziemie (Teksas, Nowy Meksyk, Arizona, Kalifornia, Newada, Utah oraz części obecnych stanów Kolorado, Wyoming, Kansas i Oklahoma), amerykańscy kowboje zaczerpnęli strój i stylizację kulturową właśnie z charros i charready.
Charros podlegają specjalnemu regulaminowi, który określa nie tylko sposób uprawiania sportu, ćwiczeń i trenowania, ale także styl ubierania się! Przecież nosić strój charro to ogromna duma, ponieważ reprezentuje on istotę tego, co meksykańskie. Istnieje 5 rodzajów stroju charro, zależnie od okazji: pracowniczy, średnio-elegancki, elegancki, bardzo elegancki i uroczysty. Samo sombrero może być wykonane z różnych materiałów: palmy, ryżu, patyka. Jednak prawdziwe sombrero charra mimo, iż może być zaprojektowane na wiele sposób, zawsze będzie miało charakterystyczne ciemne zdobienia na rondzie kapelusza oraz ponure kolory. Najbardziej znane wzory wywodzą się z San Luis Potosí, Jalisco, Zacatecas i Pachuca. Co ciekawe, skóra ozdabiająca siodło charra jest wyjątkowa: styl zdobnictwa zdradza hiszpańskie korzenie z dość znacznym wpływem arabskim, same zdobienia natomiast wykonuje się ze skrętów złota, srebra czy pita (włókna otrzymywanego z pewnego gatunku kaktusa rosnącego w stanach Oaxaca i Chiapas).
Warto jeszcze wspomnieć o stroju escaramuzy. Kobieta na koniu nosi szeroką, pomarszczoną sukienkę nazywaną Adelita. Góra z długim rękawem, bardzo obcisła i dopasowana w pasie, a spódnica okrągła, powiewająca, sięgająca do połowy kozaków. Włosy spięte w kok specjalną wstążką, kapelusz gładki i prosty, zrobiony z filcu lub palmy połączonej ze skórą, kością lub zamszem. Damskie sombrero nie posiada żadnych dekoracji. Jedynie wstążka spinająca włosy może spinać także kwiaty, ale muszą być one bardzo dyskretne.
